Mogelijkheden bij de vergadering van ICC-staten

Jaarlijks komen de staten die de rechtsmacht erkennen van het Permanente Strafhof in Den Haag bijeen. Ze houden de vinger aan de pols. Hoe doet het hof het eigenlijk? Het is immers rekenplichtig aan deze staten? Véél heeft het hof niet tot stand gebracht tot op heden. Echte grote oorlogsmisdadigers op het niveau van een staatshoofd als Wilhelm II zijn niet vervolgd. En er zijn ook nog steeds geen dictators van de allure van een Sadam Hussein of Khadaffi voor het hekje verschenen. Toch was dat wél de bedoeling in 1998, toen het hof statutair werd opgericht als rechtspersoon, eigenlijk bij bruisende acclamatie te Rome.

Het hof is een banencircus gebleken dat zijn kunsten vertoont in een peperduur hoofdkwartier. Voor veel staten blijkt het een Sargassozee te zijn voor vooral mislukte diplomaten en politici die daar welbetaald hun pensionering mogen afwachten. De kantine is uitmuntend. De magistraten voeren niet veel uit. En hun staven maken zich ronduit schuldig aan onderlinge bureaucratische pesterijen, sexuele intimidaties en allerlei roofdierengedrag. Het bestaat nu bijna twintig jaar. Ik zou zijn record tragisch willen noemen. De rechterlijke beambten koesteren hun dagelijkse inerties. Die beschouwen ze als persoonlijke privileges, hun immuniteiten als bijkomende verdiensten die ze krachtig uitbaten. De kosten van het hoofdkwartier worden weggeschreven in de Nederlandse rijksbegroting. Een groot deel van de bouwkosten is al kwijtgescholden. De vereniging van lidstaten komt ter jaarvergadering op kosten van de Nederlandse belastingbetaler. Nederland is vrijgevig. Staten betalen hun contributies niet. Dat kunnen ze als ontwikkelingslanden ook niet, heet het.

Wrak Pan-Am vlucht 103 Lockerbie 21 december 1988

Het leek daarom een goed idee om deze vereniging maar eens te vragen of het MH-17-proces niet beter zou kunnen worden afgewikkeld voor dat Permanente Hof. Door internationale rechters die dan eindelijk eens uit hun comfortzones zouden moeten treden. De resolutie 1191 van de Verenigde Naties, die de rechtsmacht ter zake van de strafrechtelijke berechting van  de aanslag op Pan-Am vlucht-103 op 21 december 1988 boven het Schotse plaatsje Lockerbie opdroeg aan een internationaal hof, omdat zulks recht zou doen aan de internationale gevaarzetting van de veiligheid van de burgerluchtvaart in het algemeen, was mede ingestoken door Nederland. Het besluit van de Raad beredeneerde dat het misdrijf een vitale krenking was van de interstatelijke betrekkingen, een aanslag op de wereldvrede in de zin van hoofdstuk VII van het Charter van de Verenigde Naties. Rusland, dat kansen zag om de USA te jennen, was het er mee eens.

Was hier geen pracht precedent op een vergelijkbare rechtsmacht bij resolutie van de ASP op te dragen aan het Permanente Strafhof? Dat zou daarvoor nauwelijks de jurisdictiegrondslagen van het Statuut hoeven te verlaten. Maar het kwam er niet van, omdat het Nederlandse Openbaar Ministerie het zelf wilde doen. In een verstekprocedure. Wetend dat een belangrijke statenmeerderheid verstekprocedures onrechtmatig en nietig acht. En dus het eindgewijsde dat uit de verstekprocedure volgt eveneens afwijst als ongeldig, nul, zero, and void. Eindelijk zou de Aanklager in de duinen in de versnelling moeten komen. Hij zou rechtshulp kunnen aanvragen bij alle Charterpartijen. Zoals ook de uitleveringsexcepties bij de door Khadaffi te presteren uitlevering van personen en bewijsmateriaal vrijwel tot nu gereduceerd werden nadat de Resolutie aanvaarding vond bij de General Assembly van de Verenigde Naties.

De ASP had het erg moeilijk gehad als Nederland met zulk een conceptresolutie tot uitbreiding van de jurisdictie van het hof was komen aanzetten in november 2017. De Kompetenz-kompetenz zou dan verblijven bij de ASP. Dat de Russen daarbij hadden geïntervenieerd was ook dan vanzelfsprekend geweest. Afhankelijk natuurlijk van het feitencomplex dat bij de concept-resolutie was geïntroduceerd. In het voorliggend geval, dat van de aangifte tegen NN-COVID-misdadigers op topniveau is er zelfs van een toereikend complex geen sprake. Het gaat om een media-offensief. Van publiciteitsgeile activisten van ongedachte herkomst. Bien etonnés de se trouver ensemble.